ABC PRAWA
14 wrzesień 2018

Przedawnienie roszczeń wobec członków zarządu spółki z o. o.

Beata Banaszewska
Beata Banaszewska
T: 601 986 029
W środowiskach biznesowych dobrze znana jest treść art. 229 § 1 Kodeksu Spółek Handlowych, który stanowi, że jeżeli egzekucja przeciwko spółce z ograniczoną odpowiedzialnością okazała się bezskuteczna, członkowie zarządu odpowiadają solidarnie za jej zobowiązania, chyba, że wykażą, iż (przykładowo) we właściwym czasie zgłoszono wniosek o ogłoszenie upadłości lub w tym samym czasie wydano postanowienie o otwarciu postępowania restrukturyzacyjnego (art. 299 § 2 KSH). Jaki jest zatem termin przedawnienia takiego roszczenia i od kiedy rozpoczyna ono swój bieg?

Istotnym dla udzielenia na odpowiedzi na pytanie dotyczące terminu przedawnienia jest ustalenie, jaki charakter mają roszczenia wobec członków zarządu z art. 299 § 1 KSH. W judykaturze Sądu Najwyższego utrwalone jest stanowisko, że do roszczeń wierzycieli spółki z o.o. przeciwko członkom jej zarządu zastosowanie mają przepisy o przedawnieniu roszczeń o naprawienie szkody wyrządzonej czynem niedozwolonym. W konsekwencji członkowie zarządu ponoszą na podstawie art. 299 § 1 KSH odpowiedzialność deliktową za szkodę w wysokości niewyegzekwowanej od spółki wierzytelności z ewentualnymi należnościami ubocznymi, spowodowaną bezprawnym, zawinionym niezgłoszeniem przez członków zarządu wniosku, o którym mowa w art. 299 § 2 KSH. Dlatego do odpowiedzialności członków zarządu odpowiednio stosuje się art. 4421 § 1 KC, zgodnie z którym roszczenie o naprawienie szkody wyrządzonej czynem niedozwolonym ulega przedawnieniu z upływem lat trzech od dnia, w którym poszkodowany dowiedział się o szkodzie i o osobie obowiązanej do jej naprawienia.

Termin przedawnienia roszczenia deliktowego rozpoczyna swój bieg wtedy, gdy wierzycielowi znane są zarówno: 1) fakt powstania szkody (tj. istnienie niewyegzekwowanej od spółki wierzytelności wskutek bezskuteczności egzekucji) oraz 2) osoba obowiązana do jej naprawienia. Kluczowy dla rozpoczęcia biegu terminu przedawnienia jest moment otrzymania takich informacji, które - ocenione według kryteriów obiektywnych - w pełni informacje te uprawdopodobniają. W wyroku z dnia 07.03.2018 r. (I AGa 68/18) Sąd Apelacyjny w Krakowie, stwierdza, iż w przypadku prowadzenia egzekucji przez komornika, 3-letni termin przedawnienia należy liczyć od wydania przez Komornika Sądowego postanowienia o umorzeniu postępowania egzekucyjnego z uwagi na jego bezskuteczność i doręczenia tegoż postanowienia wierzycielowi, a nie od doręczenia mu informacji z której wynika, że dotychczasowe czynności nie doprowadziły do ujawnienia majątku podlegającego egzekucji, bowiem skoro wierzyciel decyduje się na wszczęcie postępowania egzekucyjnego, to uznać należy, że dopiero z chwilą jego umorzenia przez właściwy organ dowiaduje się o bezskuteczności egzekucji skierowanej do majątku spółki, co pozwala mu na wystąpienie z odpowiednim roszczeniem przeciwko członkowi zarządu takiej spółki.